|
Tykwa pospolita (Lagenaria siceraria) nasiona |
|
|
Opis: Wysuszone owoce tykwy mają mnóstwo zastosowań, wyrabia się z nich pojemniki, instrumenty muzyczne, pływaki do sieci rybackich i łodzi, naczynia do parzenia yerba mate, zabawki dla dzieci, klatki dla ptaków i chomików, maski obrzędowe, dekoracje i osłony na penisa.
Tykwa pospolita jest jednorocznym pnączem dorastającym do 4-8 metrów długości, które płoży się lub wije czepiając podpór wąsami. Liście mają średnicę do 30 cm. Kwiaty średnicy do 10 cm są białe i pachną przyjemnie. Na jednej roślinie występują osobno kwiaty męskie (na dłuższych szypułkach) i żeńskie (na krótszych). Owoce mają twardą, drewniejącą okrywę i biało-zielony miąższ z wieloma nasionami. Przeważnie osiągają długość 10-100 cm. Nasiona są białe lub brązowe, długości do 2 cm. 1000 nasion waży około 150 g.
Ogromna różnorodność kształtów i rozmiarów owoców wynika z różnic genetycznych i warunków uprawy. Dodatkowo kształt owoców bywa modelowany poprzez okładanie specjalnymi formami, oplatanie sznurkiem lub obciążanie. Owoce mają różnorodne zastosowania, bywają używane do przechowywania i transportu wody pitnej, świeżego lub sfermentowanego mleka, lokalnego wina i piwa, miodu, ghee (masło klarowane), tłuszczu zwierzęcego, soli, tytoniu, perfum, ziół czy ziarna. Wyrabia się z nich również ule, naczynia do yerba mate, pułapki na zwierzęta, karmniki dla zwierząt, lejki, wazony, misy, pływaki do sieci rybackich, łóżka dla dzieci, umywalki, maski obrzędowe. Luo z Kenii tradycyjnie używają tykwy do palenia marihuany.
Tykwy używane są do produkcji instrumentów muzycznych. Luo wytwarzają duże tradycyjne trąbki z tykwy, które wykorzystują podczas uroczystości i do odstraszania dzikich zwierząt. Tykwy są używane jako pudła rezonansowe do kory (rodzaj harfy) i balafonu (rodzaj ksylofonu) w Zachodniej Afryce oraz sitar w Indiach. Z mniejszych tykw wyrabia się jednostrunowe tradycyjne gitary czy skrzypce. Inne instrumenty muzyczne zrobione z tykw to między innymi bębny, instrument dęte i grzechotki.
Jednym z najbardziej niezwykłych zastosowań owoców tykwy jest koteka, czyli bardzo długa i często bogato zdobiona osłona na penisa. Koteka to charakterystyczny i często jedyny element męskiego stroju używanego do dziś przez plemiona Papuasów z Nowej Gwinei. Sporządzenie koteki zajmuje wiele dni. Rosnące owoce obciąża się, aby uzyskać silnie wydłużony, wąski, stożkowaty kształt. Owoce czyści się, poleruje, niekiedy zdobi. Koteka dostosowana jest do okoliczności i świadczy o statusie właściciela.
W zestawie otrzymasz:
- 10 nasion tykwy pospolitej ( Lagenaria siceraria )
- szczegółowy opis pielęgnacji rośliny oraz wysiewania nasion, którego jestem autorem. Został on opublikowany w miesięczniku Fauna&Flora 6-2011
pochodzenie |
Afryka |
stanowisko |
słoneczne |
odporność na mróz |
nieodporna, roślina jednoroczna
|
rozmiary |
pnącze o długości do 4-8 metrów |
podłoże |
żyzne, przepuszczalne
|
|
|